کمبود روی وراههای پیشگیری از آن

روی از ریز مغذیهایی است که در تمام دورانهای زندگی نقش مهمی در سلامت بدن ایفا می کند. مطالعات انجام شده در سالهای اخیر حاکی از آن است که کمبود روی بخصوص در کشور های در حال توسعه از شیوع قابل ملاحظه ای برخوردار است.عوارض ناشی از کمبود روی بعضا” غیر قابل جبران است. مطالعات نشان داده است که اثرات نامطلوب روی در دوران جنینی و 2 سال اول زندگی کودک بر رشد و تکامل مغزی غیر قابل جبران است . کمبود روی کاهش قدرت ادراک و یادگیری ، کاهش ضریب هوشی، تضعیف سیستم ایمنی و افزایش ابتلا به بیماریها وکاهش سرعت رشد رابه دنبال دارد . در زنان باردار کمبود خفیف روی می تواند منجر به بارداری طولانی مدت و زایمان آهسته ، تاخیر رشد داخل رحمی، انقباضات ضعیف رحمی و خونریزی شود. نارسایی بلوغ جنسی به علت کمبود رویبرای اولین بار در نوجوانان ایرانی گزارش شد.

سازمان جهانی بهداشت در گزارش سال 2002 تعداد سالهای عمر از دست رفته در اثر کمبود روی را در دنیا حدود29 میلیون سال ذکر کرده که حدود 90% آن مربوط به کشورهای در حال توسعه است.بنا به همین گزارش تعداد سالهای عمر از دست رفته در اثر کمبود روی در منطقه شرق مدیترانه 3 میلیون سال می باشد. در این سال در کل دنیا کمبودروی علت مرگ حدود 800000 نفر شدهکه 90% آن مربوط به کشورهای در حال توسعه بوده است .

در کشور ما بررسی کشوری تعیین وضعیت ریز مغذیها که در 11 اقلیم در سال 1380 توسط دفتر بهبود تغذیه جامعه و با همکاری انستیتو تحقیقات تغذیه ، آزمایشگاه ملی رفرانس و یونیسف انجام شد حاکی از آن است که کمبود روی رادر کشور باید جدی گرفت. این مشکل تمام گروههای جمعیتی را گرفتار کرده است. بر اساس نتایج بدست آمده ، درحدود یک پنجمکودکان 23-15 ماهه و حدود یک سوم کودکان 6 ساله و نوجوانان 20-14 ساله وزنان باردار در مناطق شهری و روستایی کشور از کمبود روی رنج می برند.

برای پیشگیری از کمبود روی چه باید کرد

بی شک توجه به برنامه غذایی روزانه ومصرف غذاهای حاوی روی برای تامین نیازروزانه مهمترین راه پیشگیری ازکمبود روی است. موادغذایی غنی از پروتئین بخصوص منابع غذایی حیوانی مثل گوشت گاو،گوسفند،جگر، دل وقلوه ازمنابع غنی روی بشمار میروند. روی درمنابع غذایی گیاهی ازجمله غلات وحبوبات نیز به مقادیر متفاوتی وجود دارداما،در عین حال بدلیل وجود فیبروفیتات که درجذب روی مداخله می کنند،روی موجود در آنها قابلیت جذب خوبی ندارد. تخمیرمنجر به تولید آنزیم فیتاز شده وموجب کاهش فیتات موجود در این موادغذایی می شود.بد نیست بدانید که نانهایی که خمیر آنها ور نیامده بدلیل مهار نشدن فیتاتاز از جذب روی وعده غذایی بشدت جلوگیری می کنند. پس سعی کنید از نانهایی که در فرایند پخت آنها جوش شیرین بکار نرفته و خمیر آنها ورآمده استفاده کنید. بیش از 80درصد روی موجود دردانه های کامل غلات، پس از فرایند آسیاب کردن از بین می رود. شیر ومواد لبنی ، تخم مرغ وانواع مغزهامثل گردو،بادام وفندق نیز ازمنابع خوب روی بشمار می روند.در سبزیها ومیوه ها مقادیر روی کم است. انواع مغزها را به عنوان میان وعده های سالم بویژه دربرنامه غذایی کودکان ،نوجوانان وزنان باردار میتوان بکاربرد در این صورت نه تنها بخشی از روی مورد نیاز روزانه بلکه بخشی ار آهن نیز تامین می شود.

افزودن روی به خاک ومواد غذایی :راه حل سریعتر

تحقیقات انجام شده در بخش کشاورزی فقیر بودن خاکهای کشور را از ریزمغذی روی نشان داده است . این موضوع بدین معنی است محصولات غذایی نیز از نظرروی فقیرند و مسئولین کشور باید تقویت ویا به عبارت دیگر غنی سازی خاک با روی را مدنظر قرار دهند و تا زمانی که این برنامه به سرانجام نرسیده است غنی سازی موادغذایی عمده

باروی راهکاری است که باید به اجرا گذاشته شود. مصرف غذاهای غنی شده با رویمی تواند بخشی از روی مورد نیار بدن را تامین کند.