توصیه هایی در خصوص شکایات شایع دوران بارداری
سوزش سر دل
سوزش سردل به علل هورمونی ، افزایش حجم رحم ، رشد جنین و فشار آن به معده و دستگاه گوارش مادر و در نتیجه ریفلاکس اسید معده به قسمت تحتانی مری ایجاد می شود.
برای کاهش سوزش سردل رعایت نکات زیر توصیه می شود:
1) بجای 3 وعده غذای اصلی و با حجم زیاد، 5-4 وعده غذای سبک میل کنید.
2) بجای استفاده از مواد غذایی سرخ کرده، از غذاهای آب پز و بخار پز استفاده کنید.
3) غذا را بخوبی جویده و به آرامی میل کنید.
4) بعد از صرف غذا کمی پیاده روی کنید.
5) از غذاهای چرب و ادویه دار بخصوص ادویه تند کمتر استفاده کنید. هر چه غذا ادویه کمتر و طعم ملایمتری داشته باشد ترشح اسید معده را کمتر تحریک می کند.
6) مصرف شکلات، قهوه، چای، نوشابه های گاز دار و سایر نوشیدنی های حاوی کافئین را قطع کرده و بجای آن آب بنوشید.
7) از مــــصرف سرکه همراه سالاد پرهیز کنند و از غذاهایـــی که اضافه اسید معده را جذب می کنند مانند شیر، تخم مرغ یا غذاهای نشاسته ای استفاده کنید.
8) بعد از صرف غذا یا آشامیدن از دراز کشیدن یا خم شدن به جلو پرهیز کنند.
9) در هنگام استراحت زیر سر را بالاتر از سطح بدن قرار دهید.
در صورتی که با رعایت همه اصول فوق، سوزش سر دل همچنان ادامه داشت می توان از آنتی اسیدها استفاده کرد.
تهوع صبحگاهی
ایـن حــالت در50 تا 70% موارد دیده می شود. معمولا” در ابتدای صبح ایجاد شده و بعد از گذشت چند ساعت بر طرف می شود.
موارد زیر به خانم باردار توصیه می شود:
1) صبحها قبل از برخواستن از رختخواب یک تکه نان یا بیسکویت میل کنید.
2) در طول روز بجای 3 وعده غذا 5-4 وعده غذا در حجم کم میل کنید.
3) در زمان آشپزی، پنجره آشپزخانه را باز بگذارید تا بوی شدید و تند غذا آزار دهنده نباشد.
4) از مصرف غــذاهای چـــرب، سرخ کرده و پر ادویه یا هر غذایی که معده را تحریک می کند پرهیز کنید.
5) در صورت بروز ناراحتی معده همراه با تهوع نیز می توان از یک تکه نان یا بیسکویت برای بهبود این حالت استفاده کرد.
6) از مایعات بین وعده های غذایی استفاده کنید و نه همراه غذا.
7) از آنجا که غذاها و مایعات سرد بیش از نوع گرم آنها قابل تحمل می باشند، ترجیحا” مایعات و غذاها را سرد میل کنید.
8) به آرامی غذا بخورند و بعد از صرف غذا استراحت کنید.
9) به مدت طولانی گرسنه نمانید.
10) از رایحه های آزار دهنده و بوی تند برخی غذاها اجتناب کنید.
11) هر زمان که احساس خستگی کردند، استراحت کنید.
12) باید به اطرافیان خانم باردار خصوصا” همسر او توصیه شود حمایت روحی و روانی خود را از خانم باردار ابراز کنند.
در صورتی که رعایت توصیه های فوق منجر به بهبودی بیمار نگردید تجویز ویتامین B6 به روش عضلانی می تواند به درمان کمک کند. استفاده از ویتامین ها توسط مادر قبل از شروع حاملگی نیز می تواند باعث کاهش تهوع و استفراغ حاملگی شود.
ادم بارداری
در اکثر خانم های باردار، ورم مختصری در ساق و قوزک پا مشاهده می شود. این حالت در نتیجه فشار رحم و محتویات آن روی وریدهای لگنی و مختل شدن بازگشت وریدی خون از پاها ایجاد می شود.
توصیه های تغذیه ای در این مورد، شامل محــدود کـــردن مصرف نمک و اغذیه شور می باشد.
برای پیشگیری از بروز ادم باید توصیه شود از افزودن نمک اضافی به غذاها و یا استفاده از مواد خوراکی نمک دار از جمله چیپس سیب زمینی، آجیل شور ، ماهی شور، بیسکویت های شور، شورها و ترشیجات خودداری شود.
افزودن نمک در حد متعارف به غذاهایی همچون برنج، در زمان طبخ آن لازم است و قطع کامل مصرف نمک توصیه نمی شود. مصرف نمک نباید بیش از 5 گرم در روز باشد (مگر در صورت وجود بیماریهای قلبی و فشارخون بالا که محدودیت شدید مصرف نمک در رژیم غــذایی توصیه می شود). در صورتی که ادم کلی همراه با افزایش فشارخون باشد و بعد از هفته بیستم حاملگی رخ دهد، باید به وجود پره اکلامپسی شک کرد و اقدامات تشخیصی لازم (مانند اندازه گیری پروتئین ادرار و …) توسط پزشک انجام شود.
به طور کلی در صورت بروز ورم توصیه می شود خانم باردار 5-4 بار در روز به پهلو دراز بکشد. دراز کشیدن به پهلو (خصوصا” به پهلوی چپ) در همه خانم های باردار باعث خون رسانی بهتر به اعضای لگنی از جمله رحم و جنین و همچنین پــاهــا می شود. این کار از پیشرفت ادم نیز جلوگیری می کند.
توصیه دیگر این که بهتر است زن باردار به مدت طولانی از ایستادن و یا نشستن روی صندلی با پاهای آویزان خودداری کند. دراز کشیدن متناوب در طول روز در حالی که پاها در سطحی بالاتــر از بـــدن قـــرار گیرد (مثلا” با گذاشتن بالش زیر پاها) به بازگشت وریدی خون از پاها کمک می کند.
ویار حاملگی
منظور از ویار خوردن مواد غیر غذایی مانند خاک، یخ، گچ، کبریت سوخته، مــو، سنگ، ماسه، زغال چوب و … می باشد.
بیشترین شیوع ویار در افرادی است که در نواحی روستایی زندگی می کنند و یا تاریخچه ویار در کودکی یا در خانواده خود داشته اند.
در برخی افراد ویار برای کنترل تهوع یا استرس های عصبی، لذت از جویدن برخی مواد، یا به علل وراثتی (تمایل ارثی به مصرف برخی مواد) و یا تشویق اطرافیان یا خانواده فرد می باشد.
خطرات احتمالی ویار شامل مشکلات خونی (به شکل آنمی) و گوارشی (رقابت در هضم و جذب مواد مغذی) می باشد. باید مشاوره با بیماران مبتلا به ویار انجام گیرد و نوع ماده مصرف شده و علت مصرف آن تعیین شود و خطرات مصرف آن باید مطابق با فرهنگ فرد به روشی صحیح به خانم باردار تذکر داده شود. در مورد ویار توصیه می شود شمارش کامل خون برای بررسی وجود کم خونی درخواست شود.
ویار حاملگی حالتی است که در آن، خانم باردار به مصرف یک ماده غذایی تمایل زیادی پیدا می کند. نمونــه هایی از ویار حاملگی شامل تمایل زیاد به مصرف قره قــورت، تــرشی ها، شیرینی ها و … می باشد. در مورد ویار ذکر این نکته ضروری است که تا زمانی که مصرف اینگونه غذاها تنوع رژیم غذایی را برهم نزند و تغذیه مادر خوب باشد مشکلی ایجاد نمی کند. اما اگر در مصرف این مواد بگونــه ای افراط شود که از خوردن غذاهای اصلی سرباز زند، ممکن است دچار کمبودهای تغذیه ای شود و در این مورد باید آموزش های لازم در رابطه با رعایت تنوع و تعادل در مصرف مواد غذایی (طبق مطالب فصل اول کتاب) به خانم باردار داده شود.
یبوست
در دوران بارداری بعلت تاثیر هورمونها، حرکت طبیعی روده ها کاهش یافته و یبوست ایجاد می شود.
برای کمک به تنظیم حرکت روده ها رعایت موارد زیر توصیه می شود:
1. در طول روز به مقدار زیاد مایعاتی همچون آب، آب میوه و سوپ مصرف کنید.
2. در برنامه غذایی روزانه حتما” سالاد و سبزی خوردن گنجانده شود.
3. غذاهای پرفیبر مانند حبوبات و غلات به همراه مایعات فراوان و سبزیهای خام (سبزی خوردن) وپخته، میوه های تازه و سالاد مصرف کنید.
4. از نان های سبوس دار مانند سنگک و نان جو استفاده کنید.
5. روزانه آلوی تازه، برگه و یا آب آلو استفاده کنید.
6. در وعده صبحانه نان و عسل میل کنید.
7. همراه سالاد از روغن زیتون یا سایرروغنهای مایع استفاده کنید.
8. روزانه ورزشهای سبکی مانند پیاده روی انجام دهید.
9. حتی الامکان از ملین های دارویی استفاده نکنید.
در یبوست شدید که به مجموعه اقدامات فوق پاسخ ندهد لازم است ملین های ملایم دارویی مانند هیدروکسید منیزیم تجویز شود. در صورت ابتلاء به یبوست تجویز روغن کرچک توصیه نمی شود زیرا جذب ویتامینهای محلول در چــربی را مخـتـل می کنند. همچنین تجویز ملین های قوی با روش تنقیه توصیه نمی شود.
افزایش بزاق دهان
پیتالیزم عبارت است از ترشح بیش از حد بزاق در طی بارداری که ممکن است ناشی ازتحریک غدد بزاقی بعلت مصرف مواد غذایی نشاسته ای مثل نان، برنج، سیب زمینی، نشاسته و … باشد. این حالت گذرا می باشد و نیاز به درمان خاصی ندارد.
دیدگاه‌ها