کاهش توزیع شیر استریل در مدارس، مخاطرات بهداشتی و سلامت دانش آموزان را به همراه دارد

مدیر بهسایت ایران با هشدار در مورد کاهش نسبت توزیع شیر استریل به شیر پاستوریزه که با هدف کاهش هزینه های اجرای طرح شیر مدرسه صورت گرفته گفت: این امر برای دانش آموزان مخاطرات بهداشتی و سلامت به همراه دارد .دکتر ربابه شیخ الاسلام با اعلام این مطلب افزود: کاهش نسبت توزیع شیر استریل به شیر پاستوریزه و به مناقصه گذاشتن اجرای این طرح در بین واحدهای تولیدی در کنار توزیع شیر به صورت مدرسه محور (تهیه شیر از مراکز عرضه مواد غذایی با نظر مدیر آموزشگاه )و طرح های اینچنین، هرچند ممکن است تا حدودی هزینه های اجرای این طرح را کاهش دهد، اما سلامت دانش آموزان را تهدید می کند.

صنعت شیر کشور در این سال ها گسترش بسیار خوبی داشته و امکان تولید شیر با کیفیت بالا و بصورت استرلیزه که نیازی به زنجیره سرد ندارد، مهیا کرده است و شرکت های معتبر می توانند با حمایت از این برنامه ملی به کمک دولت آمده، محصول با کیفیت را با حداقل قیمت عرضه کنند.

نتایج ارزیابی طرح شیر مدرسه ایران (شما) در سال 1385 نشان می دهد 56 درصد مدارس زیر پوشش طرح شیر مدرسه فاقد یخچال بوده اند.

دکتر شیخ الاسلام ، توزیع نامناسب و نداشتن زنجیره سرد برای ارسال شیر به مدارس دور افتاده را از موانعی می داند که به جای علاقه مندی کودکان به خوردن شیر، آنان را به دلیل تغییر طعم شیر زده می کند. وی خواستار جایگزین کردن شیر استریل به جای شیر پاستوریزه شد.

از سوی دیگر کارخانه های تولید کننده، معمولا شیر های خام باکیفیت بالا را برای تهیه شیر استریلیزه مصرف می کنند. اگر با برنامه ریزی بتوان به تدریج شیر استریلیزه را در برنامه شیر مدرسه به جای شیر های فعلی جایگزین کرد، هم کودکان به طعم واقعی شیر علاقه مند می شوند و هم نگرانی هایی که در حال حاضر به دلیل توزیع نامناسب این ماده غذایی ارزشمند پیش آمده از بین خواهد رفت . از همه مهم تر کودکان کشور از محصولی با کیفیت بالا که سلامتشان را تضمین می کند، بهره خواهند برد.

به غیر از بحث کیفیت شیر مدرسه که اجرای مناقصه به آن لطمه می زند، موضوع کمیت توزیع شیرمدرسه نیز جای تامل دارد. برای مثال امسال شیر مدرسه با تاخیر سه ماهه و از دی ماه در مدارس سراسر کشور توزیع شد. تاخیری که وزیر آموزش و پرورش با ابراز خرسندی از این اقدام، آن را دستاوردی در

راستای صرفه جویی 10 میلیارد تومانی عنوان کرد. اما پرسش اینجاست که تاخیر در اجرای طرح شیر مدرسه که در بهترین حالت سه واحد از 21 واحد شیر مورد نیاز دانش آموزان در هفته به مدت 6 ماه از سال را تامین می کند و در طی سال تنها 7 درصد از نیاز دانش آموزان به شیر وفرآورده های شیری از طریق شیر مدرسه تامین می شود، براستی صرفه جویی است

به گفته دکتر شیخ الاسلام، اگر چه دولت از توجه به توسعه فرهنگ مصرف شیر از سنین کودکی و ایجاد عادت در بین کودکان برای مصرف لبنیات بارها صحبت کرده است به نظر می رسد، رویکرد برخی از مسئولان در زمینه کاهش هزینه های اجرای طرح توزیع شیر مدارس، نتیجه ای برخلاف اهداف پیش بینی شده را به دنبال داشته باشد.

مدیر موسسه تغذیه و توسعه سلامت با انتقاد از برپایی مناقصه برای تهیه شیر مدرسه گفت: در مناقصه معیار کیفیت نیست، بلکه قیمت پایین تر محصولات تولیدی مد نظر است و این مساله باعث می شود شیرهای تولید شده با کیفیت پایین تر خریداری شود که مسلما روی طعم و کیفیت شیر اثر می گذارد و این عاملی برای تنفر بچه ها از این ماده غذایی شده و بسیاری از دانش آموزان این شیرها را مصرف نمی کنند.

وی با انتقاد از این مساله گفت: تهیه شیر برای برنامه مهم و ملی شیر مدرسه از طریق مناقصه صرفه جویی نیست بلکه موجب ضرر است؛ چون باعث به خطر افتادن سلامت بچه ها شده و این فرهنگ سازی تبدیل به ضد فرهنگ و موجب تنفر بچه ها از شیر می شود و ما در آینده بیمارانی خواهیم داشت که باید بودجه های بیشتری را صرف سلامت و درمان آن ها کنیم.
وی گفت: مسئولیت توزیع شیر نباید با قسمت خدمات مالی و اداری وزارت آموزش و پرورش باشد؛ چرا که ارزان تر بودن قیمت شیرها مد نظر این ادارات خواهد بود و لذا بایستی اداره کل بهداشت مدارس و کمیته شیر مدرسه بر این امر مهم نظارت داشته باشند.

در حال حاضر پوشش بیش از 12 میلیون دانش آموز، ایران را بعنوان یکی از بزرگترین کشورهای مجری طرح شیر مدرسه در بین بیش از 60 کشور که طرح شیر مدرسه در آنها اجرا می شود، معرفی می کند.

به اعتقاد کارشناسان صنعت شیر، طرح توزیع شیر رایگان در مدارس ازجمله فعالیت های موثر فرهنگ سازی برای افزایش سرانه مصرف شیر وارتقای شاخص سلامت در جامعه به شمار می رود. به عبارتی، میزان شیر توزیع شده در قالب این طرح، بیش از آنکه ارزش تغذیه ای داشته باشد ، ارزش فرهنگ سازی داشته، رسالت اصلی آن آشتی دادن کودکان و نوجوانان این مرز و بوم با شیر است.

از سوی دیگر،کودکان به عنوان مهم ترین گروه مخاطب در زمینه اصلاح الگوی مصرف شیر به شمار می روند.

طرح توزیع شیر مدرسه، نزدیک به یک دهه است که در کشور اجرا می شود و وقت آنست که آثار اجرای طرح بررسی و اثر بخشی آن ارزیابی و نقاط ضعف و قوت آن مشخص شود .