درمان دارویی و گیاهی برای پیشگیری و درمان بی خوابی ( قسمت دوم )
بی خوابی یک اختلال در مسیرطبیعی فیزیولوژیک خواب محسوب می شود. هنگامی که فرد نمی تواند خوب بخوابد، علایمی همچون خستگی روزانه، بی حالی، بی ثباتی عاطفی، اختلال حافظه، سرگیجه و تحریک پذیری ایجاد می شود. افراد مبتلا به اختلال خواب ممکن است در رختخواب مدتها بیدار بمانند و کیفیت بد خواب باعث شود بعد از خوابیدن احساس طراوت نداشته باشند. سیگار کشیدن، چرت زدن مکرر در طول روز، پیری، کافین بیش از حد، افسردگی، تغییرات محیطی مانند نور و صدا، تغییرات شغلی، اضطراب، اختلالات خواب مانند کابوس، راه رفتن و حرف زدن در خواب، درد، تاثیرداروها و تکرر ادرار از علل شایع بی خوابی هستند. درمان بی خوابی شامل روش های تغییرشیوه زندگی، داروهای گیاهی و شیمیایی می باشند.
خواب آورها ( Sleep Aids ) :
خواب آورها شامل یکی و یا مجموعه ای از محصولات زیر می باشند که هریک بنا به نوع بی خوابی و شرایط جسمانی برای افراد مختلف کاربردهای متفاوت دارند.
پنج گیاه دارویی آرام بخش و خواب آور برای پیشگیری و درمان بی خوابی
- والرین ( Valerian ) یا سنبل الطیب : ریشه این گیاه برای تسکین اضطراب ، بی قراری عصبی و بی خوابی موثراست. علت علمی تاثیر این گیاه آزادسازی واسطه شیمیایی گابا (GABA) در مغزمی باشد که سبب آرامش می شود. در نتیجه بیشترین تاثیر را می تواند در بیخوابیهای ناشی از اضطراب و بی قراری داشته باشد.
- گل ساعتی ( Passionflower ) : اثر آرام بخش این گیاه سالهای متمادی است که در کشورآلمان ثابت شده و در ترکیب با والرین، می تواند خواب عمیق و آرام را محیا کند.
- بادرنجبویه ( Lemon Balm ) : این گیاه سبب خواب عمیق تر می شود. بعلاوه اثر آنتی اکسیدان آن برای کبد و اثرتقویت مغزی آن برای حافظه تا حد زیادی مطالعه شده است.
- مالت ( Hops ): نوشیدنی مالت نظیر ماء الشعیر سبب کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب می شود.
- بابونه ( Chamomile ) : این گیاه سابقه طولانی در درمان بی خوابی دارد و بیشتر به صورت چای مصرف می شود. اثر ضد التهابی آن در رفع مشکلات گوارشی، تحریکات پوستی و گلودرد کمک می کند. بنابراین بابونه در بی خوابی های ثانویه ناشی از بیماری های التهابی نیز می تواند موثر باشد.
مکمل ملاتونین ( Melatonin )
ملاتونین هورمونی است که بطور طبیعی توسط غده اپیفیز ( Pineal Gland ) ترشح می شود و کنترل چرخه فیزیولوژیک خواب و بیداری بدن را بعهده دارد. نور برروی ترشح آن اثرمی گذارد و بدن بطور طبیعی ملاتونین بیشتری را در شب آزاد می کند. به همین دلیل نور داخل منزل مانند نور تلویزیون و گوشی های موبایل می تواند سبب اختلال خواب شوند. مکمل ملاتونین می تواند سبب خواب آلودگی و کاهش دمای بدن شده و بدن را وارد مرحله خواب نماید.
منیزیم ( Magnesium )
یکی از مواد معدنی حیاتی مورد نیار بدن منیزیم است که سبب آرامش، خواب و سلامت ذهنی می شود. کمبود منیزیم می تواند سبب اضطراب، اختلال خواب، بیقراری و اختلال ریتم قلبی شود. نتایج مطالعات حاکی از آن است که منیزیم به خواب مفید، کافی و سریع کمک می کند.
تیانین ( Theanine )
یک اسیدآمینه است که دارای خواص ضد اضطراب است. در نتیجه به آرامش مغز قبل از خواب و به بهبود کیفیت خواب کمک می کند.
داروهای خواب آور بی نسخه
داروهای زیادی از این دسته در بازاردارویی موجود است که هر کدام عوارض جانبی خود را دارد و با توجه به وضعیت سلامت و سن افراد باید توجه خاصی در انتخاب آنها مبذول داشت.
داروهای حاوی دیفن هیدرامین ( Diphenhydramine ) شامل برندهای دارویی مثل بنادریل Benadryl ،Tylenal PM ،Advil PM و Aleve PM که در ترکیب داروهمچنین دیفن هیدرامین بعنوان خواب آور استفاده شده است. دیفن هیدرامین یک آنتی هیستامین خواب آوراست. از عوارض آن میتوان به خواب آلودگی، خشکی دهان، دوبینی، یبوست واحتباس ادراری اشاره نمود. به علاوه این داروها خطر اختلال حرکتی دارد که می تواند سبب زمین خوردگی شود. به همین جهت داروهای حاوی دیفن هیدرامین در افراد مسن توصیه نمی شود و جزو داروهای پرخطر در سنین بالای 65 سال محسوب می شود.
داروهای حاوی دوکسیلامین Doxylamine شامل برندهای خواب آور Nyquil و Unisom می باشد. دوکسیلامین نیز جزو آنتی هیستامین های خواب آور محسوب می شود و عوارضی مشابه دیفن هیدرامین ها دارد. بنابراین خطر مصرف برندهای حاوی این ماده در افراد مسن باید مورد توجه قرار گیرد.
توصیه می شود که برای انتخاب داروهای گیاهی، مکمل ها و دارو های خواب آور بدون نسخه با افراد متخصص مشورت کنید و نوع دارو یا مکمل را با توجه به سن و شرایط جسمانی خود انتخاب نمایید. درمان های بی نسخه، موقت هستند و هرگز نباید برای استفاده طولانی مدت در نظر گرفته شوند.
دیدگاه‌ها