بیماری هوچکین چیست، علل و علائم بیماری کدام است ؟ ( قسمت اول )
مهم‌ترین وظیفه سیستم ایمنی بدن ما، مقابله با میکروب ها و عوامل بیماری زا است. این کار به وسیله شبکه ای گسترده به نام سیستم لنفاوی صورت می‌گیرد که خود شامل مجموعه ای از رگ‌ها، غده‌ها، مغز استخوان، ارگان‌های لنفاوی و مایعی به نام لنف می‌شود. میکروب ها بعد از ورود به بدن ما توسط سلول های سیستم ایمنی جمع آوری شده و به غدد لنفاوی منتقل می‌شوند که در آنجا توسط مجموعه ای از سلول های ایمنی، کشته شده و از بین می‌روند. اگر این شبکه پیچیده به درستی عمل نکند، فرد توانایی مقابله با عوامل بیماری زا را نداشته و به سرعت دچار انواع عفونت ها خواهد شد. بیماری هوچکین ( Hodgkin’s Disease ) که به نام لنفوم هوچکین نیز شناخته می شود، نوعی از سرطان خون و سیستم ایمنی موسوم به سرطان لنفوم می باشد که ممکن است هرکدام از اجزای سیستم لنفاوی بدن از جمله عقده های لنفاوی، مغز استخوان و یا طحال را درگیر کند. نوع دیگری از سرطان لنفوم که به نام لنفوم غیر هوچکین شناسایی شده است، نسبت به بیماری هوچکین، بدخیم تر است؛ با این حال در این مقاله قصد داریم به معرفی لنفوم هوچکین بپردازیم.
علت بیماری هوچکین چیست؟
سرطان به عنوان یک بیماری وابسته به ژنتیک فرد و محیط زندگی و کار شناخته شده است. سرطان لنفوم نیز از این قاعده مستثنی نیست. گرچه علت این بیماری به صورت قطعی شناخته شده نیست، ولی ابتلا به بیماری هایی نظیر ایدز و یک بیماری موسوم به مونونوکلئوز عفونی که از علائم آن گلودرد شدید می‌باشد، در کنار یک استعداد ژنتیکی می‌تواند فرد را مبتلا به لنفوم هوچکین کند. به لحاظ شغلی، افرادی که در تماس با ماده شیمیایی بنزن هستند نیز ریسک بالایی در ابتلا به این بیماری دارند.
علائم بیماری کدام است؟
این بیماری در افراد بین 15 تا 30 سال و نیز بالای 55 سال شیوع بیشتری داشته و در مردان فراوان تر از زنان می باشد. شاید بتوان گفت مهم ترین علامت این بیماری، که باعث می‌شود فرد بیمار در مراحل اولیه به پزشک مراجعه کند، بزرگ شدن غده های لنفاوی در گردن می‌باشد. غده های لنفاوی مراکز تجمع سلول‌های ایمنی برای مبارزه با میکروب ها هستند. بزرگی غده های لنفاوی گردن که در این بیماری دیده می‌شود بدون درد است ولی اگر فرد الکل مصرف کند، بزرگی غده های لنفاوی دردناک خواهد بود و این امر یک نشانه مهم برای تشخیص این بیماری توسط پزشک است. پزشک در معاینه ممکن است طحال را بزرگ لمس کند. از علائم کمتر شایع این بیماری می‌توان به قرمزی و زخم شدن پوست ساق پا و یا زردی اشاره کرد. علاوه بر آن فرد مبتلا به هوچکین می تواند علائمی مانند خارش، تب رفت و برگشتی که به نام تب Pel-Ebstein نیز شناخته می‌شود، تعریق شدید شبانه، کاهش وزن محسوس یا خستگی در انجام کارهای روزانه از خود نشان دهد.
پزشک چگونه بیماری هوچکین را تشخیص می دهد؟
سیر تشخیص بیماری از نمونه برداری غده های لنفاوی بزرگ شده شروع می‌شود که به دو صورت Core Needle Biopsy (به وسیله سوزن) یا Excisional Biopsy ( نمونه برداری کامل غده لنفاوی ) توسط پزشک انجام می‌شود. نمونه های جمع آوری شده به آزمایشگاه پاتولوژی و بافت شناسی منتقل می شود و بررسی میکروسکوپی، وجود سلول های سرطان لنفوم را مشخص خواهد کرد. این سلول‌ها که با نام رید اشتنبرگ ( Reed Sternberg ) شناخته می‌شوند، نمای بافت شناسی خاصی در زیر میکروسکوپ شبیه به چشمان جغد دارند. این سلول ها مولکول‌های خاصی را در سطح خود بروز داده که به ما اجازه می‌دهد این سلول‌ها را شناسایی و از بین ببریم.
بیماری گسترده یا محدود
بعد از تشخیص قطعی سرطان لنفوم در فرد، پزشک معالج باید وجود یا عدم وجود گسترش سرطان را به سایر ارگان ها و اعضای لنفاوی بدن تعیین کند. این کار برای برنامه ریزی درمانی اهمیت بسیاری دارد. برای این منظور از تکنولوژی سی تی اسکن ( CT-scan ) و نیز PET-scan استفاده می‌کند. ممکن است سرطان، کبد، طحال یا غدد لنفاوی داخل شکم فرد را درگیر کرده باشد که در این صورت نوع درمان می توانید متفاوت باشد. پزشک همچنین با گرفتن شرح حال بیمار، میزان تغییر در فعالیت‌های روزانه فرد را سنجیده و بر اساس آن، برای درمان بیماری هوچکین برنامه ریزی می‌کند.
دیدگاه‌ها