تصورات اشتباه رایج در مورد دیابت
اگرچه رعایت بهداشت و حفظ سلامت روحی و جسمی برای همه، به خصوص در شرایط کنونی بیماری همه گیر کووید-19، دشوار شده است ولی کار برای بیماران مبتلا به دیابت، به خصوص به دلیل وجود اطلاعات غلط در مورد خوردنی های مجاز و غیر مجاز، بسیار دشوار تر است.
اگرچه رعایت بهداشت و حفظ سلامت روحی و جسمی برای همه، به خصوص در شرایط کنونی بیماری همه گیر کووید-19، دشوار شده است ولی کار برای بیماران مبتلا به دیابت، به خصوص به دلیل وجود اطلاعات غلط در مورد خوردنی های مجاز و غیر مجاز، بسیار دشوار تر است.
یکی از شایع‌ترین بیماری‌های قرن جدید، دیابت است. بیماران مبتلا به دیابت که در حالت معمول هم ملزوم به رعایت انواع اقسام قوانین و محدودیت‌ها هستند، اکنون با شیوع کرونا بیشتر در تنگنا قرار گرفته‌اند. در این میان برخی تصورات اشتباه و رایج در مورد دیابت کار را برای این افراد دشوارتر کرده و حتی در برخی موارد شرایط جسمانی آن‌ها را حادتر می‌کند.
اگرچه رعایت بهداشت و حفظ سلامت روحی و جسمی برای همه، به خصوص در شرایط کنونی بیماری همه گیر کووید-19، دشوار شده است ولی کار برای بیماران مبتلا به دیابت بسیار دشوار تر است. به خصوص که اطلاعات اشتباه زیادی در مورد حدود غذاهای سالم برای افراد مبتلا به دیابت وجود دارد که ممکن است به شدت آسیب زا باشد.. باورهای رایجی مثل مضر بودن موز و دارچین یا ضرورت کنار گذاشتن مصرف هویج از مواردی هستند که دایره غذاهای مجاز را بسیار کوچک می‌کند. متأسفانه شایعات و باورهای اشتباه زیادی در مورد خوردنی‌های مجاز و غیرمجاز، علت و عواقب این بیماری وجود دارد که در ادامه به چند مورد از رایج‌ترین باورهای اشتباه نگاهی گذرا خواهیم انداخت.
خوراکی‌های بدون قند باعث افزایش قند خون نمی‌شوند
بسیاری از بیماران دیابتی فهرست ترکیبات نوشته شده روی محصولات را معیار انتخاب خوراکی‌ها و مواد غذایی قرار می‌دهند. آن‌ها به مقدار قند و شکر موجود در یک محصول نگاه کرده و اگر مقدار آن را معقول تصور کنند، آن محصول را سالم در نظر می‌گیرند. این در حالی است که قند خون نه تنها تحت تأثیر قند موجود در خوراکی بوده، بلکه به‌شدت تابع کل کربوهیدرات موجود در آن هم هست! به‌طور مثال یک شکلات بدون شکر ممکن است حاوی هیچ شکری نباشد ولی 20 گرم کربوهیدرات در خود داشته باشد. خوردن این شکلات می‌تواند به‌شدت سطح قند خون را در مدت کوتاهی بالا ببرد که برای بیماران دیابتی به‌شدت خطرناک است.
عسل بهتر از شکر است
به باور برخی ماهیت عسل آن چنان با شکر معمولی متفاوت است که مصرف آن ضرری به‌مراتب کمتر نسبت به شکر دارد. این تصور معمولاً به دلیل آن شکل می‌گیرد که ما عسل را محصولی طبیعی‌تر، مغذی‌تر و سالم‌تر و البته خوشمزه‌تر از شکر می‌پنداریم. گرچه این باورها ممکن است تا حدی با واقعیت منطبق باشد ولی این به معنی وجود قند کمتر در عسل نسبت به شکر نیست! بررسی‌ها نشان می‌دهد یک قاشق چای خوری از عسل و شکر حاوی مقادیر تقریباً مساوی از کربوهیدرات و قند هستند و حتی می‌توان گفت عسل کمی قند بیشتری در خود دارد. خوشبختانه عسل طعم شیرینی بیشتری نسبت به شکر دارد و همین ویژگی می‌تواند باعث مصرف کمتر آن برای به دست آوردن شیرینی یکسان در یک غذا شود. اما به هر حال میزان مساوی از شکر و عسل به یک اندازه برای بیماران دیابتی مضر است!
محصولات بدون گلوتن، بدون کربوهیدرات هستند
محصولات بدون گلوتن محصولاتی هستند که حاوی گندم و فراورده‌های آن نیستند. گلوتن یک نوع پروتئین است که در گندم، جو و چاودار یافت می‌شود و عامل اصلی تحریک دستگاه گوارش در افراد مبتلا به بیماری سلیاک است. برخی تصور می‌کنند گلوتن همان کربوهیدرات است و محصولی که گلوتن نداشته باشد میزان کربوهیدرات آن نیز صفر است. در حالی که تنها تفاوت محصولات بدون گلوتن استفاده از نوع دیگری از کربوهیدرات‌ها و جایگزین کردن جو، گندم و چاودار با دیگر انواع کربوهیدرات‌ها مثل نشاسته برنج، سیب زمینی و ذرت است. بنابراین محصولات بدون گلوتن می‌توانند حاوی مقدار زیادی کربوهیدرات داشته باشند و برای بیماران مبتلا به دیابت به‌عنوان یک محدودیت بزرگ در مقدار مصرف خوراکی‌های مختلف باقی بمانند.
میوه‌های پر از قند
بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت در مورد مصرف میوه‌ها به‌شدت محتاط هستند و این کاملاً منطقی و معقول است. میوه‌ها حاوی نوعی قند طبیعی به نام فروکتوز هستند که باعث افزایش قند خون می‌شود. ولی این به معنی آن نیست که همه میوه‌ها حاوی مقدار زیادی قند هستند! میوه‌ها علاوه بر قند، حاوی مقدار زیادی فیبر خوراکی و مواد معدنی هستند. در واقع تعداد زیادی از میوه‌ها هستند که قند نسبتاً کمی داشته و از طرفی ترکیبات مغذی و مواد معدنی موجود در آن‌ها می‌تواند به افزایش سلامت و آمادگی بدن کمک کند.
خوردن زیاد شیرینی باعث دیابت می‌شود
یکی از تصورات رایج در مورد دیابت آن است که کسانی که شیرینی و چربی زیاد می‌خورند به دیابت دچار می‌شوند. این تصور نه درست است و نه اشتباه! در واقع دیابت یک بیماری مزمن است که به دلیل سطح قند بالای خون به وجود می‌آید. اگر بدن به هر دلیل قادر به کنترل سطح قند خون نباشد، دیابت اتفاق می‌افتد. این مسئله می‌تواند به دلیل عدم توانایی تولید انسولین یا پاسخ نامناسب در برابر تولید انسولین که مسئول کاهش سطح قند خون است، باشد. خوردن شیرینی زیاد به‌طور مستقیم باعث دیابت نمی‌شود ولی مصرف چربی و قند زیاد که باعث افزایش چربی ذخیره شده در بدن می‌شود احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهد.
دیابت درمان می‌شود
متأسفانه تصور برخی از افراد در مورد درمان دیابت کاملاً بی‌پایه و اساس است. همان طور که گفتیم این یک بیماری مزمن است و درمانی برای آن وجود ندارد. تنها روش‌هایی برای کنترل و کاهش عوارض آن وجود دارد که می‌توان آن را دست کم تا زمانی که محدودیت‌ها رعایت شود، مشابه یک درمان تصور کرد.
قطع عضو غیرقابل اجتناب است
یکی از ترسناک‌ترین عواقب ابتلا به دیابت که تن هر کسی را به لرزه می‌اندازد، قطع عضو و از کار افتادن اعضای مختلف بدن است. کربوهیدراتی که وارد بدن می‌شود و سطح قند خون را بالا می‌برد تقریباً در همه مواد خوراکی موجود است و حتی سبزی‌ها و میوه‌ها هم از این قاعده مستثنا نیستند. افرادی که وضعیت دیابت آن‌ها بحرانی نیست ممکن است به‌راحتی این میزان کربوهیدرات را تحمل کنند ولی افرادی که دیابت حاد دارند، باید به‌طور کامل از مصرف هر کربوهیدرات خود داری کنند و میزان کوچک‌ترین مقادیر قند و کربوهیدرات را تحت نظر داشته باشند. در صورتی که بدن نتواند سطح قند خون را کنترل کند، بافت‌ها به‌شدت آسیب دیده، عصب‌ها از بین می‌روند که به عوارضی مثل از بین رفتن بینایی، از کار افتادن کلیه، بیماری‌های قلبی، سکته و از کار افتادن اعضای بدن (نهایتاً قطع عضو) منجر می‌شود.
دیدگاه‌ها